Helderboomsdijk 2

Boerderijnaam

HELDERBOOM

Huidig adres

Helderboomsdijk 2

Wijk

Linde (laatste wijkadres E 24)

Oudste vermelding

1476, 1500: die Heller, Ter Helle (1)

1719: Helderboom (2, 3)

Oude benamingen

Helderhof, Helderkamp

Betekenis naam

Helderboom: (speculatief) gelegen bij de slagboom tussen de marken van Hengelo en Vorden

Ter Helle: < helle of helde: een helling of steilte, dan wel kuil of diepte (4). De naam verwijst mogelijk naar de scherpe scheiding in perceel F1038 tussen een hoger en een lager gedeelte, of naar de laagtes in percelen F1036, F1066-1069, zo deze niet van latere datum zijn (zie ill.). In 1832 stond perceel F1036 te boek als weiland, F1038 als bouwland en F1037 (rond F1038) als akkerbos. Omzomingen als F1037 rond kampen (wildkeringen) vormden daarmee meestal een eenheid, zodat de kamp vermoedelijk ná 1832 voor een deel is afgegraven, getuige ook de lijnrechte scheiding tussen het hogere en lagere gedeelte in F1038 (en F1082)

Andere vermeldingen

Verpondingskohier van Kreynck 1646

Hellercamp: Coene Haemaker (5)

Leenaktenboeken

Kadaster 1832

Sectie F nr. 1076

Bouwjaar

1935 (herbouw) (6)

Verbouwing

ca. 1891 (7)

1909: verbouw (6)

1936: afbraak (6)

1983: verbouw (6)

1987: verbouw na brand (6)

Type boerderij

Hallenhuis

Monument

Eigenaren

1476: die Heller (land) (1)

1500: Ter Heller (boer) (1)

1598: Henrick x Aelken ter Helle erven de halve Hellerkamp (8)

1607: de erfgenamen van Henrick en Aelken ter Helle verkopen de Hellerkamp aan Berent te Arve x Willeken en aan Marten Vorme x Marrya (8)

1613: Bartolt Roeloffs x Jenneken en Arnolt van de Graeff x Lumme verkopen aan Berent toe Arve x Willemken en aan Maxim toe Vorme x Marijken een ²/₁₂ deel van de Hellerkamp (8, 9, a)

1623: Reijner Berentsen x Lutger Gerritsen verkopen aan Jan Olthuijs en aan Claes Gerritsen x Jenneken Bartolts elk de helft hun aandeel in de Hellercamp, dat Reijner Berentsen van zijn moeder Geertjen had geërfd (8)

1626: Lambert Cosman en Steintjen Cosmans wed. Jorrien Jansen verkopen aan Claes Gerritsen x Jenneken Bartolts en aan Coendert Hamaker x Eefze elk de helft van hun aandeel in het erve Hellerkamp (8)

1644: Claes Gerritsen wedr. Jenneken Bartolts, met Gerrit Reiners x Hendersken Derricks en Berent Reiners x Lena Aerentsen verkopen aan Henrick Coenders x Aeltien Goossens hun aandeel in hofstede ter Heller met de bijbehorende Hellercamp, dat zij hadden geërfd van hun vrouw en moeder (8)

1649: Tonnijs op de Forme x Henderske en Johan te Forme verkopen aan Cornelis Frericx x Irma en aan Jan Frericx x Henderksen hun aandeel in de Hellercamp (8)

1653: Gerrit op Geltinck x Jenneken, eigenaren van (een deel van) de Hellerkamp, behorende onder het erve (Groot) Geltinck (8)

1666: Cornelis Fredericks x Jenneken Henriks, Jan Frederiks x Hendersken Jansen en Henrick Berentsen Pasman x Lijsche Jansen verkopen aan Steven Gerritsen op Weinck (= Weenk) hun aandeel in de Hellercamp (8)

1678: Henrick Luessinck x Anneken Berents verkopen aan Jan Berentsen x Elsken Gerrits op Olyslag, en aan Grietien Gerritsen en Henrick Gerritsen elk de helft van de Heldercamp (8, b)

1685: Anneken Koenen of Coenders (dochter van Henrick Coenderts x Aeltien Gosens) x Wessel(us) van Santbergen, eigenaren van de Helderhof of Heldercamp (bouwland met een hof of tuin)

1686: Mechtelt Kilholt wed. Steven Weijnck draagt de Hellerkamp (bouwland) over aan de Armen of Hervormde Diaconie van Vorden (8)

1693: Jan op het Olijslagh x Eefken Gerrits en Esken Gerrits x Fijken ten Holte verkopen aan de Armen van Vorden hun deel van de Heldercamp, gelegen naast het zgn. Armenland (8)

1696: de erven van Peter Lentinck verkopen aan Eghbert Lentinck hofstede de Hellerhof en de Hellercamp (8)

1729: Jan op Wilmerink x Derksen Gerritsen en Henrik Wolterink x Reintjen Lentink verkopen hun halve Heldercamp aan de Diaconie of Armen van Vorden (10)

ca. 1890: De Hervormde Diaconie van Vorden verkoopt aan Jan Onstenk (x Johanna Gerdina Oudenampsen wed. Derk Heuvelink) (7)

1931: stiefdochter dochter Everdina Hendrika en stiefzoon Hendrik Marinus Heuvelink (7)

1935: Hendrik Jan Korenblik (x Gerritdina Hendrika Lenselink) (7)

Bewoners

1607: Henrick ter Helle x Aelken (8)

1719: Hendrick Frericks Bijvanck x Grietjen Janssen, op den Helderkamp of Helderboom (2, c)

1748: dochter Janna Hendrikzen Helderboom x Jan Derk (Hermsen Kleijn Selle alias) Helderboom of Helderkamp

1768: wed. Janna Helderboom

1769: wed. Janna Helderboom, en dochter Maria Helderboom x Antonij Siebeling alias Helderboom

1772: wed. Janna Helderboom 2x Dirk Jan Jansen Wooprijs, en dochter Maria Helderboom x Antonij Siebeling alias Helderboom

1791: Jan Harmsen Wissels van Groot Geltink x Henders Hendriksen Meulenkamp

1812: wed. Hendrica Wissels-Muelskamp (= Meulenkamp)

ca. 1814: Derk (Jan) Keizer x Aaltjen Heurnink of Huurnink

1819: Garrit Willem Roordink x Janna Kosstede

1836: Garrit Willem Roordink x Janna Kosstede, en zoon Derk Roordink x Jenneken Oortgiezen

1840: Garrit Willem Roordink x Janna Kosstede, en zoon/wedr. Derk Roordink 2x Janna Bouwmeester

1846: Derk Roordink x Janna Bouwmeester

1847: Jan Willem Harmsen x Everdina Gesina Harmsen

1864: wedr. Jan Willem Harmsen

1889: Evert Jan Kamperman x Christina Kettelerij

1904: Hendrik Jan Groot Obbink x Aaltjen Bettink

1927: Albertus Rietman x Tonia Wesselink

1935: Hendrik Jan Korenblik x Gerritdina Hendrika Lenselink

1939: Hendrik Jan Korenblik x Gerritdina Hendrika Lenselink, en zoon Gerrit Korenblik x Aleida Gerdina Hulshof

Helderboom-Kamer:

1793: Harmen Willemsen Massink op Helderboom x Harmina Harmsen Wissels van Groot Geltink (11)

1819: wedr. Harmen Massink

1820: wedr. Harmen Massink 2x Aaltjen Bakhuis

1825: wedr. Harmen Massink 3x Berendina Kranenberg

1848: Hendrik Memelink x Henders Klein Wesselink

1849: wedr. Hendrik Memelinkdri

1850: wedr. Henk Memelink, en zoon Reind Memelink xJanna Wolterink

1852: wedr. Reind Memelink

1853-1891: wedr. Reind Memelink 2x schoonzuster Theodora Wolterink

1891-1891: wedr. Reind Memelink

Bijzonderheden omgeving boerderij

a) De kamp grensde aan de Ringenbergh, het latere erve Ringelenberg, behorende onder het erve Stapelbroek en gelegen aan de andere zijde van de gemeentegrens met Hengelo. In 1529 werd dit land het Ringelbarch of het Nyelant genoemd, en verkocht door Bartolt, Derick, Herman en Griete Maelrinck van het naburige Maalderink (Maalderinkweg 4) (8). In 1716 trouwde een andere Maalderink, Evert Harmenszoon, in bij Margareta Hendriksen de dochter op Ringelenberg, en hieruit is het geslacht Ringelenberg is ontsproten

b) Zijnde een stuk bouwland grenzend aan het Stapelbroek en het Heldervelt en gelegen tussen het land van Steven Weenck en Henrick Coeners. Zie ook het veldnamenboek van Vorden, pp. 27, 8 en 28, 5) (12)

c) Hendrick Frericks x Grietjen Janssen werden per 22-02-1719 de pacht van de Bijvank (Lindeseweg 18) opgezegd. Waarschijnlijk bouwden ze toen op de Helderkamp, waarin Grietjen (voor een deel) gerechtigd was (2), op of nabij het erve ter Helle(r), waarvan in 1644 voor het laatst wordt vernomen in de bronnen. De Helderkamp lag aan de grens tussen de marken van Vorden en Hengelo, vermoedelijk bij een slagboom, waarna hun plaatsje vernoemd zal zijn

Bronnen

1) GA: Archief Graven en Hertogen van Gelre, Graven van Zutphen. Rekening van ontvangst van een schatting in het kerspel Vorden, en van uitgaven (1476 en ca. 1500). Toeg.nr. 0001, inv.nrs. 1036 en 1037 (transcr. Ben Wullink. www.vordensverleden.nl)

2) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811), Kerspel Vorden. Toeg. nr. 0338, inv.nr. 105 (met dank aan Wilma Groot Enzerink)

3) Nederduits-Gereformeerd doopboek van Vorden

4) J. Verdam. 1956. Middelnederlandsch Handwoordenboek

5) GA: Archief van het Kwartier van Zutphen en hun gedeputeerden. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink)

6) ECAL: Archief Gemeentebestuur Vorden. Bouwvergunniningen. Toeg.nr. 1523, inv.nrs. 403, 405, 406 en toeg.nr. 1529, inv.nrs. 2509, 2510

7) GA: Digilegger (Kadaster)

8) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811), Kerspel Vorden. Toeg. nr. 0338, inv.nrs. 217, 224, 225, 226, 227, 230, 231, 233, 234, 235 (transcr. Ben Wullink)

9) GA: Archief Huis Ruurlo. Toeg.nr. 0894, inv.nr. 1511

10) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811), Kerspel Vorden. Toeg. nr. 0338, inv.nr. 252 (transcr. Alice Garritsen)

11) GA: Gewestelijke besturen in de Bataafse tijd. Volkstelling Vorden 1795. Toeg.nr. 0016, inv.nr. 234 (transcr. J.B. Baneman)

12) R. Kater et al., 1996. Boerderij- en Veldnamen in Vorden

Bijzondere documenten

Opgesteld door

©2020 Gerda Rossel

Laatst bijgewerkt

24-08-2020

Overige bijzonderheden

Foto

Overlay kadasterkaarten 1832  Vorden en Hengelo, en hedendaagse hoogtekaart (www.ahn.nl)