Mosselseweg 0

Boerderijnaam

HET LAAR

Huidig adres

Mosselseweg 0

Wijk

Mossel

Oudste vermelding

1611: hofstede op ’t Laer (1, a)

Oude benamingen

Betekenis naam

Veldnaam. Een laar was een deel van een bos dat intensief gebruikt werd voor het kappen van hout of als weide, ook wel een open plek in het bos (2)

Andere vermeldingen

Verpondingskohier van Kreynck

1649: eigendom van het Medler (3):

- hoffstede opt Laer

- een haveken op ’t Laer bij de hoffstede op ’t Laer

- het kempken op het Laer, gepacht door Gerrit op ’t Laer

Leenaktenboeken

Kadaster 1832

Bouwjaar

Afgebrand midden-18^e eeuw

Verbouwing

Type boerderij

Monument

Eigenaren

< 1611: Wolter in ’t Medler x Heijle (1)

1611: Frijdach van Eck (tot Medler) x Odilia van Dorth (1)

1651: Sara Griffijns (4)

1657: Bernhardina van Hoen wed. Engelbert van Doetinchem (4)

1671: Willem Engelbert Bruno van Doetinchem (4)

1681: familie van Dorth tot Medler (4)

Bewoners

1625: Herman tho Lijssener en zoon Jan tho Lijssener, voor- en toenmalige pachters van het Laer (1)

1635: Zeno (Seijne) op het Laer (5)

1645: Gerrit den Timerman op het Laer 1x Nn, 2x Aeltin Lammers Lijnderman (2x Berent Henrics te Caete) (1, b)

1667: dochter Enneken Gerritsen x Borghert Hendrijckxsen Hulskamp

1686: wedr. Borchert Hendrixen 2x Enneken Jansen Wennekinks

1693: wedr. Borchert op Laer 3x Jenneken Jansen

#

1672-1734: Gosen op ’t Laer 1x Geertjen Joostins, 2x Jenneken Egbers (wed. Gerrit Klein Hellinger) (b, c)

#

waar?:

1679: Joost op Laer (doop zoon Goosen) (b)

1682: Hendrik op Laer (b)

#

Bijzonderheden omgeving boerderij

a) In 1604 verkochten Fredrick van Palland (broer van Maria Adriana van Pallandt) x Sandrina van Raesfelt het erve Bokslag (Ganzensteeg 9) aan Vrijdag van Eck tot Medler x Odilia van Dorth (zuster van Johan van Dorth, gehuwd met Maria Adriana van Pallandt), en een gelijknamig stuk land aan Wolter in ’t Medler x Heijle. Wolter en Heijle verkochten in 1611 hun (inmiddels op dit land gebouwde?) hofstede op het Laer aan Vrijdag van Eck (het Bokslag grensde aan het veld genaamd het Laer (1, ill’s. 1 en).

Erve het Laar zou tussen 1758 en 1788 zijn afgebrand, waarna twee daarbij behorende percelen land bij dat van het Bokslag werden gevoegd (6)

b) De oudste bewoningsgeschiedenis van het Laar en het Klein Laar (Mosselseweg 22) is enigszins verwarrend, niet in het minst omdat “Goosen op het Laar” kennelijk zo’n begrip was dat dit tot ver in de 18^e eeuw gebruikt werd als synoniem van het Laer. De namen Goosen en Joost worden echter ook gevonden bij bewoner(s) van de naburige erven de Jaeger en ’t Heuvelink (resp. Mosselseweg 14 en 12). Zo maakte de rentmeester van de Wildenborch in 1682 en 1684 de pachtcontracten op van Gosen op het Laer en van Gosen op de Jaegerstede (7), en werd Heuvelink rond 1640 bewoond door Joost (Bloeminck) Havelinck , wiens zoon Gosen Josten (later op Enserinck) in 1682 trouwde met Teunissken Hendrix dochter van Hendrik op Laer.

Het Laar en later het Klein Laar werden in ieder geval al sinds 1645 (wanneer “Gerrit den Timerman op het Laer” een kind laat dopen) tot het vertrek van de laatste boer van Klein Laar in 1976 bewoond door de timmerman van het Medler

c) Speculatief: Goossen Arentsen Schulten uit Exel 1xLochem Geertjen Joostinx Wesseldijcs (dochter van Jost Wesseldijck uit Laren), 2xVorden Jenneken Egbers van het Laer uit Almen.

Gosen op ’t Laer was vermoedelijk de vader van Gerrit Gosens van/op ’t Laar (alias aan ’t Kleijn Laar) en Joost Gosens op de Nieuwe Maat (Maandagweg 4) (8). Laatstgenoemde voegde zich in 1740 bij zijn broer Gerrit op “Klijne Goosen” (= Klein Laar) nadat zijn dochter en schoonzoon de Nieuwe Maat hadden overgenomen. Zijn broer Gerrit Gosens blijkt bij zijn 2^e huwelijk in 1742 woonachtig te zijn “an ’t Kleijn Laar”

Bronnen

1) RAZ: ORA Scholtambt Zutphen. Toeg.nr. 0338, inv.nrs. 224, 225, 227 (transcriptie Ben Wullink, www.vordensverleden.nl)

2) R. Kater et al.,1996. Boerderij- en veldnamen in Vorden

3) GA: Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden. Verpondingskohieren, registers met taxaties van belastbaar onroerend goed, 1649-1650. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink)

4) A. Tengbergen, 1973. De acht kastelen van Vorden

5) RAZ: ORA Schoutambt Zutphen. Breukenboek 1627-1660. Toeg. nr. 0338, inv.nr. 17 (transcr. Ben Wullink)

6) Huisarchief Medler

7) GA: Archief Huis Wildenborch. Toeg.nr. 0441, inv.nr. 3

8) GA: Archief Familie Gallée. Toeg.nr. 0459, inv.nr. 5

9) GA: 2 kaarten van Nicolaas van Geelkercken, 1635 en 1651 (kopie van kaart uit 1627). In: Archief van het Hof van Gelre en Zutphen, Civile Processen 1639 en 1651. Toeg.nrs. 0124, inv.nrs. 5169 en 5292

Bijzondere documenten

Opgesteld door

©2020 Gerda Rossel

Laatst bijgewerkt

12-01-2020

Overige bijzonderheden

Foto's

1, 2: (9)