Mosselseweg 4 en 4A

Boerderijnaam

MEULENBRUGGE

Huidig adres

Mosselseweg 4 en 4A

Wijk

Mossel (laatste wijkadres D 113)

Oudste vermelding

1382: Mol(l)enbrugge, erf (1, a)

Oude benamingen

Betekenis naam

‘Brug bij de molen’ (b)

Andere vermeldingen

1476: Molenbrug (2)

1500: Moel(l)enbrugge (3)

Verpondingskohier van Kreynck 1646

Mo(e)lenbrugge: Tuitenborch en Toonhuis (4, 5, 6)

Leenaktenboeken

Kadaster 1832

Sectie D nr. 303

Bouwjaar

Verbouwing

1880 (uitzetten achtergevel, afbraak en herbouw schuur), 1905 (uitzetten linkervoorgevel), 1924 (uitzetten rechter voorgevel), 1926 (verbouw achterhuis), 1963, 1975, 1977, 1978, 2001 (7, 8)

Type boerderij

Hallenhuis

Monument

Eigenaren

1516: Vincent ten Molenbrugge x Heijle (9)

1566: Berendt toe Menckhorst x Wendele (9), ¹/₈

1576: Johan ten Menckhorst x Aeltjen (9), hun aandeel

1579: Hendrick toe Menckhorst x Beerntje verkopen aan: Berent to Menckhorst x Wendele (9), ¹/₆

1579: Beerndt te Molenbrugge x Hermina, Fenneken te Molenbrugge wed. Johan Mullers (en kinderen Goossen, Stijne en Jenneken Mullers), Reijnt te Molenbrugge x Jenneken, Lumme te Molenbrugge, en Jenneken te Molenbrugge x Johan to Blockhuijs dragen over aan: de kinderen (genaamd Berent, Heijle en Leonore Heijnck) van wijlen Reijnt te Molenbrugge x Rensse (9), ½

1599: Lumme ten Moelenbrugge, Jenneken ten Moelenbrugge wed. Johan Heijncken en zoon Berent ten Moelenbrugge, en Berent en Johan toe Moelenbrugge verkopen aan: Willem Toonhuis x Eefse Muller (9), ¹/₆

1649: Toonhuis en Tuitenborch (4, 5, 6, c)

1662: Johan van de Wijck (9), ¹/₈

1663: Wilhelm van de Wijck en Johan van de Wijck x Catharina van Ruisel verkopen aan: Johan Teutenborch x Geertruit Rauwers, Jan Toonhuis en Wilhelm Toonhuis (9), ¼ (kopers bezaten reeds ¾)

1676: Johan Toonhuis x Ermgardt Lulofsen (9), bezitten ⅔

1684: Johan Tuijtenborch x Aletta of Aleijda ten Hart verkopen aan: Gijsbert Opten Noort x Wilhelmina Wentholt (9), ⅓

1726: dochters Wilhelmina opten Noort x Johan van Harn en Bartha Opten Noort x Gerhard Johan Opgelder (speculatief)

1777: Bartha Opten Noort wed. Gerhard Johan Opgelder (10, 11)

1793: zoon Engelbert Opgelder (6, 10, 11)

1824: achternichtje Johanna Wilhelmina van der Horst (d) x Johann Friederich Lang (10, 11)

1826: wedr. Johann Friederich Lang

1828: Ernst Ferdinand Florentius Spijker x Anna Rensen (12)

1858: erfgenamen Cornelia Ernesta van Sittert (x Jan Willem Scholten), Elisabeth van Sittert (x Gerrit van Heteren), Anna Catharina van Sittert, en Franciscus Eduard Willet verkopen aan → Theodorus Josephus Martinus Henricus van Dorth tot Medler (8, 12, 13)

1863: zuster Josephina Johanna Arnoldina Eleonora Charlotte Sophia van Dorth tot Medler (8)

1886: nichtje Josepha Maria Alexandra van Dorth tot Medler x Otto Alexander van Hövell tot Westerflier (8)

1906: zoon Otto Ernest Frederic Maria van Hövell tot Westerflier (x Angèle Adrienne Adelaïde Marie Josèphe de Heusch de la Zangrye) (8)

1917: Hendrik Jan Pardijs (8)

Bewoners

1430: Berent to Molenbrughe (14)

1485: Bernt tho Mollenbrugge (9)

1504: Bernt toe Mollenbrugge of Moelenbrugge x Heilwich (15)

1516: Vincent ten Molenbrugge x Heijle (9)

> 1579: nazaten van Reijnt te Molenbrugge x Rensse (9)

1634: Lucas te Molenbrugghe

ca. 1637: Roelof op Molenbrugge x Marriken of Marria (9, 16)

1641: Roelof op Meulenbrugge x Marria, en zoon Hendrick Roelofsen 1x Lijsbeth Willemsen Averwennink

1661: wedr. Henrik op Muelenbrugge 2x Jenneken Schuster

1693: Aelbert Peters (van de Leunnekerie) x Beeltjen Peters (van de Bult)

1737: dochter Esseltjen Molenbrugge 1x Derk (Jan) Everwennink

1748: wed. Esseltjen Everwennink-Molenbrugge

1750: wed. Esseltjen Everwennink-Molenbrugge 2x Goossen Jansen Enderink

1770: wed. Esseltjen Enderink-Molenbrugge, en zoon Albert Everwennink alias Meulenbrugge x Willemken Willemsen Enderink (nichtje van Goossen Enderink)

1776: wed. Esseltjen Enderink-Molenbrugge, en zoon wedr. Albert Everwennink

1779: wed. Esseltjen Enderink-Molenbrugge, en zoon Albert Everwennink 2x Geesken Reevoort

1784: wedr. Albert Everwennink

1798: Albert Everwennink, en dochter Dersken Everwennink x Evert Pardijs

1810: Evert Pardijs x Dersken Everwennink

1812: wed. Dersken Pardijs-Everwennink

1814: wed. Dersken Everwennink 2x Hendrik Groot Bramel

1837: Hendrik Groot Bramel x Dersken Everwennink, en (stief)zoon Hendrik Jan Pardijs 1x Willemina Angeneta Wenneker

1840: wedr. Hendrik Groot Bramel, en stiefzoon Hendrik Jan Pardijs x Willemina Angeneta Wenneker

1846: wedr. Hendrik Groot Bramel, en stiefzoon wedr. Hendrik Jan Pardijs

1849: wedr. Hendrik Groot Bramel, en stiefzoon Hendrik Jan Pardijs 2x Aaltjen Blokhuis

1860: wedr. Hendrik Groot Bramel, en stiefzoon wedr. Hendrik Jan Pardijs

1864: wedr. Hendrik Jan Pardijs

1869: wedr. Hendrik Jan Pardijs, en zoon Derk Pardijs x Garritjen Zweverink

1878: Derk Pardijs x Garritjen Zweverink

1905: wedr. Derk Pardijs

1906: wedr. Derk Pardijs, en zoon Hendrik Jan Pardijs x Johanna Willemina Eijerkamp

1910: Hendrik Jan Pardijs x Johanna Willemina Eijerkamp

1938: Hendrik Jan Pardijs x Johanna Willemina Eijerkamp, en zoon Hendrik Jan Pardijs x Alberta Hendrika Wuestenenk

Bijzonderheden omgeving boerderij

a) Het erve Meulenbrugge was een allodiaal goed, in 1438 bevrijd uit de hofhorigheid (9)

b) Afgaande op de boerderijnaam, locatie aan de beek en gevonden resten van palen en stenen aan weerszijden daarvan wordt aangenomen dat hier een watermolen gestaan heeft (16, 17)

Bronnen

1) B.H. Slicher van Bath, 1944/1977. Mensch en Land in de Middeleeuwen. Bijdrage tot een geschiedenis der nederzettingen in Oostelijk Nederland

2) GA: Archief graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen. Rekening van ontvangst van een schatting in het kerspel Vorden, en van uitgaven, 1476. Toeg.nr. 0001, inv.nr. 1036 (transcriptie Ben Wullink, www.vordensverleden.nl)

3) GA: Archief graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen. Rekening van ontvangst van een schatting in het kerspel Vorden (ca. 1500). Toeg.nr. 0001, inv.nr. 1037 (transcr. Ben Wullink)

4) RAZ: Collectie Gerard Kreijnck (1676-1691). Afschrift van een verpondingskohier van het graafschap Zutphen over de periode 1643-1651 met index, ca. 1690. Toeg.nr. 0141, inv.nr. 22

5) GA: Staten van het kwartier van Zutphen en hun gedeputeerden. Verpondingskohieren, registers met taxaties van belastbaar onroerend goed, 1649-1650. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink)

6) GA: Archief Huis Vorden. Toeg. nr. 0438, inv.nr. 44, 46 (transcr. Ben Wullink)

7) ECAL: Gemeentebestuur Vorden. Bouwvergunningen. Toeg.nr. 1523, inv.nrs. 581, 582 en toeg.nr. 1529, inv.nr. 4790

8) GA: Digilegger (Kadaster)

9) RAZ: Archief van het scholtambt Zutphen (1462-1811). Toeg.nr. 0338, inv.nrs.22, 39, 61-62, 72-75, 136, 138, 215, 217, 218, 221, 233, 234 (transcr. Ben Wullink)

10) GA: Markenarchief van Vorden. Toeg.nr. 0366, inv.nrs. 159, 824, 827, 841, 853

11) GA: Archief familie Gallée. Toeg. nr. 0459, inv. nrs. 5, 6A, 13A, 13B, 13C

12) GA: Archief huis Wildenborch. Toeg.nr. 0441, inv.nr. 4

13) RAZ: Archief van de R.K.-parochie Zutphen (1618-1987). Toeg.nr. 067, inv.nr. 831

14) RAZ: Collectie K.O. Meinsma (1865-1929). Toeg.nr. 0138, inv.nr. 82

15) RAZ: Archief van de Sint Anthony Groote Broederschap in de Sint Walburgiskerk (1451-1934). Toeg.nr. 0084, inv.nrs. 207, 208

16) Ben Wullink, 2018. Turfsteken. In: G. Rossel et al. ‘De geschiedenis van de Wientjesvoort’, pp. 61-65

16) H. Hagens, 1979. Molens, mulders, meesters: negen eeuwen watermolens in de Gelderse Achterhoek, Salland en Twente

17) www.allemolens.nl

Bijzondere documenten

Opgesteld door

© 2019 Gerda Rossel

Laatst bijgewerkt

28-12-2019

Overige bijzonderheden

b) De families Toonhuis en Tuitenborch waren nauw verwant, vermoedelijk via (broers van?) Heiltjen of Helena Toonhuis (dochter van Willem Toonhuis x Eefse Muller en kleindochter van Goossen Muller?) en de kinderen uit haar tweede huwelijk met Jan Tuitenborch

d) Johanna Wilhelmina van der Horst was een dochter van Martinus van der Horst x Agatha Hadewich van Lamsweerde en een kleindochter van Herman Hendrik van Lamsweerde x Albertha Hadewich Opgelder (zuster van Gerhard Johan Opgelder)

Foto's

12, 13: Bouwtekeningen 1924 en 1963 (7)

14: Kadastrale hulpkaartjes (8)